Nutrigenetik

Nutrigenetik Nedir?

Nutrigenetik, genetik beslenme olarak da tanımlanan, besinlerin genetik yapılarının ve kişinin bu besinlerle uyumunu tespit ve analiz çalışmasıdır. Temel olarak besinlerden kaynaklanan hastalıkların tespit edilerek tüketim alışkanlıklarının belirlenmesini sağlayan bir bilimdir. Genetik farklılıklar sebebiyle her besinin etkisi her bireyde farklılık gösterebilir. Bu farklılıklar kimileri için fayda sağlarken kimileri için ise daha az yararlı bazen de daha zararlı olabilir.

Nutrigenetik ile kişinin genetiğinden yola çıkılarak meydana gelebilecek hastalıkları önlemek ve ortaya çıkan hastalıklarla savaşmak amaçlanır. Kişi genetik farklılıklarını bilirse kendisini hastalıklardan koruyabilir ve sağlıklı bir yaşam sürer. Günümüzde kişiye özel diyet ve beslenme programlarının popüler olması nutrigenetiğin de popülerleşmesini sağlamıştır.

Nutrigenetik ile insan genetiği ve beslenme arasındaki ilişki araştırılmaya ve bu ilişkiye yönelik uygulamalar yapılmaya başlanmıştır. Nutrigenetik çalışmalar ile kişinin genetik yapısı, metabolizması ve metabolik tepkileri, beslenmeye bağlı ortaya çıkan hastalıklara karşı hassasiyeti araştırmak mümkündür.

Geleneksel besinler ve beslenme alışkanları kişileri yüksek kalorili ve besin değeri az olan yiyeceklere yönlendirir. Bu alışkanlıklar ve beslenme tarzı genetik yapıyla çeliştiğinde kişilerde hastalıklar meydana gelir. Genetik testler ile kişiye uygun bir diyet programı oluşturulabilir. Genetik beslenme çalışmalarının avantajları şunlardır:

• Nutrigenetik sonucunda kişiye hazırlanan diyet ve destek programları etkili sonuçlar elde edilmesini sağlar.
• Nutrigenetik tespit ve analizler ile kişinin metabolizmasına uygun olarak hazırlanan diyet programı ömür boyu uygulanabilir ve bir rehber niteliğindedir.
• Kişiye özel hazırlanan diyet programı ile bir yaşam tarzı oluşturulabilir ve dengeli beslenmenin önü açılır.
• Sağlıklı bir şekilde zayıflamak isteyen kişiler bu yöntemle hem beden sağlığını korur hem de sağlıklı bir şekilde kilo verebilir.

Nutrigenetik Beslenme

Nutrigenetik beslenme ile kişinin doğru beslenerek hastalık risklerinin en aza indirilmesi amaçlanır. Bunun için kişiye çeşitli testler uygulanır, tespit ve analizler yapılır. Daha sonra elde edilen verilerden yola çıkılarak kişinin ihtiyaçlarına uygun olarak diyet programı oluşturulur. Oluşturulan bu programın kişi için sürdürülebilir ve faydalı olmasına dikkat edilmelidir. Çoğu zaman hazırlanan beslenme programları kişi için yaşam boyu rehber niteliği taşır.

Genetik beslenme programında kişinin hangi hastalıklara yatkın olduğu ve hangi hastalık riskleri taşıdığı belirlenerek sağlıklı ve düzenli bir program hazırlanır. Program içeriğinde yer alan besinlerin kişinin genetik özelliklerine uygun olmasına da önem gösterilir. Kilo problemi olan kişilere ise diyet programı niteliğinde bir nutrigenetik beslenme programı hazırlanır. Nutrigenetik diyet programlarında özellikle metabolik yatkınlıklara önem verilir. Nutrigenetik beslenme programı uygulayacak kişilerin egzersiz programı da uygulaması gerekir. Böylelikle daha verimli ve kalıcı çözümler elde edilebilir.

Nutrigenetik beslenmenin önemi şu şekilde sıralanabilir:

• Beslenme, kişi için ciddi risk faktörleri oluşturabilir. Genetik beslenme ile bu riskler önlenir veya daha az hasarla atlatılır.
• Miktar olarak aşırı tüketilen besinler insanın genetik yapısını ve etkilerini değiştirebilir. Nutrigenetik beslenme ile genetik yapıyı olumsuz etkileyecek besinlerin tüketimi önlenir.
• Her kişinin genetik yapısı farklı olduğundan besinlerin kişileri nasıl etkilediği de değişir. Nutrigenetik beslenme ile kişi doğru beslenme programı elde etmiş olur.
• Beslenme tarzı genlerde oluşabilecek varyasyonları ve hastalık risklerini, sıklığını ve şiddetini arttırabilir. Genetik beslenme bu hastalık risklerini önler veya en az hasarla atlatılmasını sağlar.
• Kişilerin beslenme ihtiyaçları, ek takviye ve ilaç ihtiyaçları genetik yapıya bağlı olarak farklılık gösterir. Doğru bir tedavi süreci için nutrigenetik beslenme önemlidir.

Nutrigenetik Amacı Nedir?

Genetik beslenme ile kişinin kronik hastalıklarını önlemek ve sağlıklı bir yaşam sürdürmesini sağlamak amaçlanır. Bu doğrultuda kişiye nutrigenetik testi yapılarak genetik yatkınlığın olduğu hastalık riskleri tespit edilir. Daha sonrasında bu yatkınlıklar, yaşam alışkanlıkları ve diğer testler göz önüne alınarak belirli düzenlemeler ve tedaviler uygulanır. Böylece kişiye daha sağlıklı bir gelecek sağlanmış olur.

Nutrigenetik çalışmalar için kişilere uygulanan genetik testler ve amaçları şöyledir:

• GentestDiet (Her yaşta uygulanır): GentestDiet, kişinin genetik yapısından yola çıkarak kişiye özel olarak diyet programı oluşturmak için geliştirilmiş tespit ve analizlerdir. Bu analizler sayesinde tüketmeniz veya tüketmemeniz gereken tüm besinler beslenme programında yer alır. Diyet programına ek olarak kişiye egzersiz programı da hazırlanır. Bu testler ile kişinin hastalıklardan korunması, sağlık düzeyinin artması, kalıcı olarak zayıflaması, enerjik ve dinamik bir yaşam sürmesi sağlanır.
• GentestKid (4-14 yaş aralığına uygulanır): Çocukların kalp ve sağlığı, diyabet, kanser türleri, osteoporoz ve Alzheimer başta olmak üzere birçok hastalıktan korunmasını, doğru yaşam biçimi ile fiziksel ve zihinsel gelişimin en yüksek düzeye ulaşmasını sağlayan analizlerdir. GentestKid ile çocuğun genetik yapısı, yatkınlıkları, beslenme tarzı ve vücut değerleri analiz edilerek diyet programı hazırlanır. Programın yanında ihtiyaç duyduğu takviye gıdalar belirlenir ve çocuğa uygun bir egzersiz programı belirlenir.
• GentestVital (15 yaşından itibaren uygulanır): GentestVital; kalp, damar ve beyin sağlığı, diyabet, osteoporoz, Alzheimer, inflamasyon vb. hastalıklara yatkınlıkları ortaya çıkaran detaylı analizlerdir. Analizlerin ardından hazırlanan raporda nutrigenetik beslenme programı, gerekli takviye gıdalar ve ilaçlar, egzersiz programı yer alır.
• GentestMedical (25 yaşından itibaren uygulanır): GentestMedikal ile genetik yapı, yaşam tarzı, kullanıyorsa sigara içme nedenleri, bazı biyokimyasal değerler analiz edilir. Hazırlanan raporda hastalıklara yatkınlık ve riskler, nutrigenetik beslenme planı, gerekli ek takviyeler ve ilaçlar, egzersiz planı, tıbbi takip planı ve sigara bırakma yöntemleri yer alır.
• GentestObesity: GentestObesity, vücut kitle indeksi 30 ve üzerinde olan obez kişilere uygulanan ve genetik yapılar ışığında sağlıklı kilo vermelerini sağlayan uygulamadır. Bu testler ile genetik, biyolojik, hormonal, psikolojik süreçler ve yaşam tarzı, sigara içme nedenler vb. analiz edilir ve hastalık riskleri hesaplanır. Analizlerden yola çıkarak hazırlanan raporda nutrigenetik besin programı, takviye gıdalar ve ilaçlar, egzersiz programı ve sigara bırakma yöntemleri yer alır. Böylelikle kişinin obeziteden kurtulması ve hastalık risklerinin azaltılması amaçlanır.
• GentestBioaging (30 yaşından itibaren uygulanır): GentestBioaging ile hastalık yatkınlıkları ve riskleri belirlenerek kişinin yaşlanmasının altında yatan hücresel ve hormonal nedenler belirlenir. Hazırlanan raporda nutrigenetik besin ve egzersiz programı, gençlik uygulamaları, ek takviyeler ve kişi kullanıyorsa sigara bırakma yöntemleri yer alır.
• GentestExecutive (30 yaşından itibaren uygulanır): GentestExcutive ile hastalık yatkınlıkları, riskleri ve yaşlanma nedenleri belirlenir. Bunun yanı sıra kişiye 24 saat kalıcı bir holter takılarak sempatik ve parasempatik stres düzeyi hesaplanır. Daha sonra hazırlanan rapor ile yatkınlık ve riskleri önleyecek nutrigenetik egzersiz programı, takviye gıdalar, gençleştirici uygulamalar ve stres kontrolü ve yönetimi sağlanır.

Nutrigenetik testleri ile genetik yatkınlığın tespit edilebildiği alanlar şunlardır:

• Kan lipitleri,
• Pıhtılaşma mekanizması,
• Damar fonksiyonları,
• Hipertansiyon,
• Homosistein metabolizması,
• İnflamasyon,
• İnsülin direnci,
• Enerji metabolizması,
• Yağ metabolizması,
• Karbonhidrat metabolizması,
• Antioksidasyon,
• ve 2. faz detoksifikasyon,
• DNA tamiri,
• Kolajen yapımı,
• Kalsiyum, D vitamini metabolizmaları,
• Alkol ve tuz duyarlılığı,
• Laktoz ve gluten toleransı.

Yukarı sıralanan yatkınlıklar, yaşam tarzı ve diğer kan bulguları göz önünde bulundurularak kişinin hastalıklara karşı riski tespit edilebilir. Bu yöntemlerle tespit edilebilen hastalıklar şu şekilde maddelendirilir:

• Kalp krizi,
• Diyet,
• Obezite,
• İnme-felç,
• Kemik erimesi,
• Alzheimer hastalığı,
• Akciğer kanseri,
• Kalın bağırsak kanseri,
• Meme kanseri,
• Yumurtalık kanseri,
• Prostat kanseri,
• Mide kanseri,
• Mesane kanseri,
• Pankreas kanseri,
• Cilt kanseri.

Yapılan araştırmalar sonucunda kişide meydana gelebileceği belirlenen riskler doğrultusunda bazı düzenlemeler ve tedaviler ile hastalık riskleri en aza indirmeye çalışılır. Riskli kişilere uygulanan düzenlemeler ve tedaviler ise şunlardır:

• Diyet programı,
• Vitamin, mineral ve besin desteği,
• Probiyotik takviyesi,
• Egzersiz planı,
• Stres yönetimi,
• Uyku düzeni,
• Güneşten yararlanma,
• Gerekli durumlarda ilaç tedavisi,
• Gerekli durumlarda hormon tedavisi,
• Tıbbi takip programı.