Endoskopi-Kolonoskopi 

Endoskopi Nedir?

Endoskopi işlemini, iç organların ucunda kamera olan cihazlarla görüntülenmesi olarak ifade etmek mümkündür. Bu yöntem yeni olmamakla birlikte yaklaşık 40 yıldır kullanılmaktadır. Fakat yıllar geçtikçe kullanılan cihazların kalitesi ve çeşitliliği de teknolojinin gelişmesine bağlı olarak artmıştır. Genel olarak sindirim sistemi organlarının görüntülenmesini sağlayan bu işlem, hastalıkların erken teşhisinde, tanımlanmasında ve tedavisinde kullanılır. Ağızdan girilerek on iki parmak bağırsağı, mide, gırtlak veya yemek borusundaki sorunlar teşhis edilebilir. Hastalıkları teşhis etmenin yanı sıra midedeki poliplerin alınması ve mide kanaması durumunda, tedavi amaçlı mide endoskopisi de yapılabilir.

Cerrahi işlem yerine, tüpe benzeyen endoskop adındaki bir cihazla iç organlar görüntülenir. Endoskop, organların içerisinde rahatça ilerleyebilmesi için ince, uzun ve esnek bir yapıdadır. Böylece cihaz, organlarda hasara yol açmadan kıvrımlı bölgelerde de rahatça ilerleyebilir. Cihazın baş kısmında endoskop kamerası ve görüntülemeye yardımcı olan cihaza ait bir ışık kaynağı yer alır. Kamera sayesinde organların içerisinde optik görüntüleme sağlanır. 

Endoskopi cihazı, genellikle vücuttaki doğal açıklıklardan girilmek suretiyle kullanılır. Bunlar ağız kanalı ve anüstür. Fakat böyle olmadığı cerrahi işlemler de vardır. Örneğin; laparoskopik cerrahi işlemleri endoskopiden biraz daha farklıdır. Laparoskopide de endoskop kullanılır, ancak cihazın içeri girişi vücutta açılan küçük kesikler yoluyla yapılır.

Bazı durumlarda ise kapsül endoskopi gerekmektedir. Bu yöntem, hem ağız hem de anüs yoluyla ulaşılması zor olan ince bağırsağın görüntülenmesini sağlar. Bu yöntemde cerrahi bir işlem uygulanmaz. Kişi, büyük bir ilaç büyüklüğünde olan kapsülü su yardımı ile yutar. Kapsülün boyutu 11×26 mm olup yaklaşık 3-4 gram ağırlığındadır. İçerisinde yer alan küçük kamera, ışık kaynağı, batarya ve anten sayesinde hastalıklar rahatça tespit edilebilir. Kapsül yöntemi özellikle yeri tam olarak saptanamayan kanamalar, uzun süren ishal ve crohn hastalığı gibi durumlarında kullanılabilir. Ayrıca bu yöntem gelişmiş tıp teknolojileri arasında yer alır. Kişide ağrıya veya acıya sebep olmayan güvenli bir yöntemdir. 

Endoskopi Neden Yapılır?

Sindirim sistemi organlarını ilgilendiren bazı rahatsızlıkların teşhisi için endoskopi yapılması gerekebilir çünkü manyetik rezonans görüntüleme, bilgisayarlı tomografi ve direkt grafi gibi yöntemler bazen tanı koymada yetersiz gelebilir. Ayrıca endoskopi, bazı işlemlerin daha güvenli ve hızlı yapılabilmesi için de tercih edilir. Bu işlemler şunlardır:

• Tedavi uygulamaları,
• Tedavisi gerçekleştirilen hastalığın tedavi başarısını kontrol etmek,
• Kilo kaybı, ishal, kusma ve reflü gibi rahatsızlıklarda tanıda bulunmak,
• İç organlardan doku örneği almak,
• On iki parmak bağırsağı, mide, gırtlak ve yemek borusu ile ilgili rahatsızlıklar.

Hazırlık Süreci

İşlemin yapılacağı bölgeye göre endoskopi öncesi hazırlıklar değişmektedir. Fakat genel olarak önceden yapılması gerekenler şöyledir:

• Endoskopi işleminden en az 7-8 saat öncesinden gıda ve sıvı tüketimi kesilmelidir.
• İşlem günü sigara içilmemelidir.
• Kan sulandırıcı ilaçlar bir hafta önceden kesilmelidir.
• İşlem bağırsaklara yönelikse müshil ile bağırsaklar boşaltılmalıdır.

Endoskopi Nasıl Yapılır?

Endoskopi anestezi gerektirdiği için hasta hafif olacak şekilde uyutulur. Bazı işlemlerde ise sadece boğaza uygulanan lokal anestezi de tercih edilebilir. İşlem, 8-10mm’lik kalınlıkta bir boruya ve kendisine ait kameraya sahip olan endoskop isimli cihazla yapılır. Hedeflenen organın görüntüsü kamera sayesinde bir ekrana yansıtılır. Doktor, bu görüntüleri inceleyerek değerlendirmede bulunabilir. İşlem sırasında hastanın nabız ve oksijen durumu kontrol edilir. Eğer doktor gerekli görürse kesin tanı için parça örneği de alabilir. 

Peki, endoskopi kaç dakika sürer? Eğer üst sindirim organlarının görüntülendiği gastroskopi işlemi uygulanırsa “Endoskopi ne kadar sürer?” sorusuna 10 dakika cevabını vermek mümkündür. 

Hastaların bu süreçte merak ettiği bir nokta ise “Endoskopi sonucu ne zaman çıkar?” sorusudur. Bu sorunun yanıtı, genel olarak kişinin hastalığının durumuna bağlıdır. Çoğu zaman işlemin yapıldığı gün içerisinde hemen sonuçlar verilmektedir. Özellikle biyopsinin alındığı bazı durumlarda sonuçlar, 1-3 gün arasında da çıkabilir.

Hastaların merak ettiği sorulardan biri de “Endoskopi sonrası nasıl beslenilmeli?” olmaktadır. Endoskopi sonrası yemek yemeye en az 2 saat sonra başlanmalıdır. Öncelikli olarak sıvı tüketilmesi daha iyi olacaktır. Endoskopi sonrası beslenme sürecinde, çok ağır yiyecekler yer almamalıdır çünkü işlem sonrasında şişkinlik ve gaz olabileceğinden yemekler doğru seçilmelidir.

Endoskopinin Zararları Var Mı?

Deneyimli kişiler tarafından uygulandığı takdirde işlem sırasında herhangi bir risk oluşması düşük bir ihtimaldir. Fakat bazı hastalarda işlem sonrasında birkaç gün boğaz ağrısı ve tahrişi gibi yan etkiler görülebilir. Eğer mide yanması, ağızdan kan gelme, solunum sıkıntısı, göğüs ağrısı ve kusma gibi yan etkiler görülürse hemen doktora gidilmelidir.

Peki, endoskopi hangi bölüme girer? Bu sorunun yanıtını gastroenteroloji ve genel cerrahi olarak vermek mümkündür. Bu yüzden işlemin eğitimi almış olan genel cerrah doktorları ve gastroenterologlar tarafından gerçekleştirilmesi gerekir.

Endoskopi Fiyatları

Endoskopi ücreti; hastanenin hizmet türü, konumun nüfus yoğunluğu ve SGK’lılar için belirlenen ek ücretlere göre değişiklik gösterebilmektedir. Ayrıca kişinin özel sağlık sigortası olup olmadığı da bu süreçte fiyatları etkileyen unsurlar arasında yer alır. Endoskopi için devlete bağlı hastaneler ve özel hastanelerde fiyat aralıklarının değiştiğini söylemek mümkündür. 

Uyutularak gerçekleştirilen endoskopi fiyatları ise hekim teşhisi, muayene ve uygulama yöntemi kararlaştırıldıktan sonra belirlenir.

Kolonoskopi Nedir?

Kolonoskopi, kalın bağırsağın anüsten girilerek incelenmesidir ve endoskopinin bir türüdür. Endoskopide olduğu gibi bu işlemde de herhangi bir cerrahi işlem uygulanmaz. Yaklaşık 1 cm çapındaki kameralı bükülebilir bir tüp yardımıyla görüntüleme sağlanır. Bu işlem ile görüntülenmesi hedeflenen kalın bağırsak ve bağlantılı olduğu diğer kısımlar şunlardır:

• Anüs,
• Rektum (kalın bağırsağın anüse bağlandığı kısım),
• Tüm kalın bağırsak,
• Çekum (kalın bağırsak ile ince bağırsağın birleştiği yer),
• Terminal ileum (ince bağırsağın son kısmı)

Peki, kolonoskopi hangi bölüme girer? İşlem genel cerrahi doktorları ve gastroenteroloji doktorları tarafından gerçekleştirilir. Alanında deneyimli doktorlar tarafından gerçekleştirilmesi, komplikasyon ihtimalini düşürmektedir.

Kolonoskopi Neden Yapılır?

İşlemin genel amacı kalın bağırsakla ilgili olan hastalıkların tanı ve tedavisini gerçekleştirmektir. Ancak 45-50 yaşını geçmiş kişilerin her 5 yılda bir kanser hücreleri, polipler ve anormal yapıların teşhisi için kolonoskopi yaptırmaları gerekir. Böylece hastalıkların erken teşhisi ve tedavisine başlanabilir.

Kolonoskopi zararları sorulduğunda belirgin bir zararı yoktur. Nadiren polip alınması sonrası kanamalar gözükebilir. Ancak doktor müdahalesiyle kanama durdurulur. Yine nadir olarak bazı işlemlerden sonra kalın bağırsağın delinmesi meydana gelebilir. Ancak bu ihtimal binde bir gibi düşük bir olasılıktır ve cerrahi müdahaleyle düzeltilir.

Kolonoskopi Hazırlığı ve Kolonoskopi Öncesi Beslenme

İşlem öncesinde hasta; kullandığı ilaçlar, başka bir hastalık, hamilelik durumu gibi konular hakkında doktorunu bilgilendirmelidir. Bunların yanı sıra bağırsakların boş olması, daha net bir görüş sağlayacağından işlemin başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesine yardımcı olur. Bu yüzden kolonoskopi öncesi bağırsak temizliği hastalara uygulanan bazı prosedürleri içerir. Kolonoskopi öncesi diyeti, müshil ilaçları ve lavman hazırlıklar için uygulanan yöntemlerdendir. Katı gıdaların tüketimi işlemden 48 saat öncesinde bırakılmalıdır. Kolonoskopi diyeti çorba tarifleri arasında posasız besinlerden oluşan gıdalar bulunur.

Ayrıca makat bölgesi için kolonoskopi öncesi tıraş olmak başta erkek hastalar olmak üzere bütün hastaların dikkat etmesi gereken bir husustur. Çünkü temizlenmiş makat bölgesi işlemi kolaylaştırmaktadır. 

Kolonoskopi Nasıl Yapılır?

Hasta iki bacağını karnına doğru çeker ve sol yanına yatar. Doktor bu şekilde muayeneye başlar ve işlem için hastaya anestezi uygulanarak hasta uyutulur. Uyutulmadan yapılan kolonoskopi işlemleri de vardır ancak çoğunlukla uyutularak yapılır. Kolonoskopi cihazı ile anüsten girilerek alt sindirim organları kamera yardımıyla incelenir. Bağırsak yüzeyinin görünür hâle gelmesi için kolonoskop ile bağırsaklara hava verilerek şişmeleri sağlanır. Monitöre yansıyan görüntüler doktor tarafından incelenir. Eğer anormal oluşumların varlığı görülürse bunlar kolonoskop ile çıkarılabilir. 

Hastaların sıkça merak ettiği noktalardan biri de “Kolonoskopi kaç dakika sürer?” sorusunun yanıtıdır. Bu sorunun cevabı ise ortalama 20 dakika gibi kısa bir süre olarak verilebilir. Bazı durumlarda ise bu süre 1 saati de bulabilir. Peki, kolonoskopi sonucu ne zaman çıkar? İşlem sonrası sonuçlar yaklaşık 15-20 dakika içinde belli olur. Eğer işlem sırasında biyopsi yapılmışsa onun sonucu ise 5 ve 6 gün arasında çıkmaktadır. 

Kolonoskopiden Sonra Ne Yenir? 

Kolonoskopi sonrası beslenme kademeli olarak artırılır. Kolonoskopi sonrası ilk dışkılama beslenmeye bağlı olarak ilk 1-2 gün içinde gerçekleşir.

Kolonoskopi Fiyatları

Endoskopide olduğu gibi kolonoskopide de hastanın sigortalılık durumları ve tercih ettiği hastane fiyatların belirlenmesinde etkili rol oynar. Kolonoskopi ücreti özel ve devlet hastaneleri arasında değişkenlik gösterir.