Fibromiyalji ve Beslenme

Son dönemlerde adı sıkça duyulan hastalıklardan biri fibromiyaljidir. Masa başında geçirilen saatlerin artması veya hareketsiz yaşam gibi farklı durumlara bağlı fibromiyalji olan kişi sayısının arttığı biliniyor. Bilimsel çalışmalar sadece yaşam şeklinin değil beslenme şeklinin de fibromiyalji üzerinde etkisi olduğunu gösteriyor. Belirli besin gruplarının yoğun miktarda tüketilmesi fibromiyalji görülme sıklığını arttırabileceği düşünülüyor. Günlük yaşamda sağlıklı ve iyi hissetmeyi ciddi oranda etkileyen fibromiyalji için çeşitli beslenme önerileri yer alıyor.

Fibromiyalji Nedir?

Fibromiyalji bir diğer adıyla yumuşak doku romatizması, vücudun belirli bölgelerinde hassasiyet alanlarının oluşmasıdır. Uzun süreli bir problem olan fibromiyalji, kaslarda ve kemiklerde yorgunluk hissiyatı veya ağrı hissi hissedilmesi halidir. İlerleyen durumlarda uyku düzeninde problemler veya bilişsel bozukluklara neden olabilecek daha ciddi semptomlara neden olabilir. Karmaşık bir tedavi sürecine sahip olan fibromiyalji, yaşam değişiklikleri ve ilaç tedavileriyle kontrol altına alınabilir. Kesin olarak uygulanan bir tedavi yöntemi bulunmamakla birlikte günlük beslenmede yapılan değişiklikler ile semptomlar azaltılabilir.

Fibromiyalji Neden Olur?

Fibromiyaljinin temelinde yer alan ana neden kesin olarak bilinmemektedir. Fibromiyalji olan kişiler üzerinde birçok klinik çalışma yapılmış ve bu probleme neden olabilecek birkaç öğe saptanmıştır. Kişilerin geçirdiği enfeksiyon, travma veya yoğun stres dönemleri fibromiyalji tetikleyici etki gösterebilir. Fibromiyaljinin genetik olarak da aktarılabileceği düşünülür.

Fibromiyalji Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Fibromiyaljinin en temel belirtisi vücudun belirli noktalarının hassaslaşmasıdır. Bu hassas bölgelerde kronik ağrı oluşumu görülür. 3 aydan daha uzun süre aynı noktada ağrı hissiyatının oluşması halinde kişilere fibromiyalji tanısı konulur. Hissedilen ağrı şiddeti her gün daha farklı yoğunlukta olabilir. Yaygın olarak sırt bölgesinde ağrı oluşumu gözlemlenir. Göğüs bölgesinde ağrı oluşması halinde bazı kişiler kalp krizi endişesine kapılabilir. Kol veya bacak gibi romatizma ile ilişkilendirilen bölgelerde de fibromiyalji görülebilir. Başlangıç için her ikisi arasındaki farkı kavramak zor olabilir. Bazı kişilerde romatizma ve fibromiyalji aynı anda görülebilir.

Kaslarda ağrı hissinin yanı sıra, karıncalanma veya uyuşma gibi semptomlar da açığa çıkabilir. Bacaklarda görülmesi halinde bazı kişilerde yorgunluk hissine bağlı olarak uzuvları hareket ettirmede zorluk oluşabilir. Bu belirtilere ek olarak; kronik yorgunluk, uyku problemleri, düzenli uykuya rağmen dinlenememe, odaklanma problemleri veya depresyona eğilim yer alır.

Fibromiyalji Noktaları Nelerdir?

Fibromiyalji vücudun çeşitli bölgelerinde görülebilecek olan bir rahatsızlıktır. Omuz üstleri, sırt, başın arkası, diz ve dirsekler, kalça ve üst göğüste görülme sıklığı daha fazladır. Bazı kişilerde tek bir noktada belirti görülebildiği gibi farklı bölümlerde de fibromiyalji semptomları gözlemlenebilir. Kişilerin ağrısı bulunan bölgeye göre egzersiz planlaması yapılabilir.

Fibromiyaljiye Ne İyi Gelir?

Fibromiyalji tedavisinde semptomların azalmasına yönelik çeşitli unsurlardan yararlanılır. İlk sırada vücutta anti-enflamatuvar etki gösteren besinlerin gücünden yararlanılır. Belirli besin gruplarının beslenmeye eklenmesi ve belirli grupların ise çıkarılması ile fibromiyalji semptomları azaltılabilir. Beslenmenin yanı sıra psikolojik destek alınması da fibromiyaljiye iyi gelebilir. Gerekli durumlarda doktorlar, fibromiyalji hastalarını psikiyatriye yönlendirebilir. Meditasyon, yoga, tai chi veya masaj terapisi gibi hem zihne hem de kaslara iyi gelecek aktiviteler yapılabilir.

Fibromiyalji Nasıl Tedavi Edilir?

Fibromiyalji için belirlenmiş kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Kişilerin semptomlarını azaltma üzerine tedavi planlaması yapılır. Yaşam tarzı değişiklikleri tedavi yönteminin büyük bir kısmını kapsar. Bu değişikliklere ek olarak ilaçlar ve kişilerin kendilerine daha iyi bakması tedavi süreci içerisinde yer alır.

Ağrı hissiyatının giderilmesi ve hafifletilebilmesi için ilaçlar reçete edilir. Ağrıların hafiflemesi ile kişiler kaybetmiş oldukları uyku düzenini tekrar sağlarlar. Fiziksel terapiyle kas dayanıklılığı ve gücü artırılır. Egzersizler ile vücuttaki stres seviyelerini azaltarak hassasiyet noktalarında iyileşmeler görülmesi hedeflenir. Zihinsel olarak da terapiler uygulanabilir. Fizik tedavi, yoga, meditasyon ve kaplıca terapisi gibi tedavilere de başvurulabilir. Fibromiyaljinin iyileşmesi ve tekrarlamamasına yönelik kişilerin sağlıklı bir diyet programı uygulaması gerekir. Özellikle, bazı besinlerin fibromiyalji ataklarını artırdığı bazılarının ise atakları azalttığı gözlemlenmiştir.

Fibromiyalji Hastalığında Beslenme Neden Önemlidir?

Tüketilen besinler içerisinde yer alan vitaminler, mineraller ve diğer besin öğeleri vücudun birçok farklı mekanizması üzerinde etkiye sahiptir. Sağlıksız beslenme alışkanlıkları vücutta gelişen reaksiyonların olumsuz yönde etkilenmesine neden olabilir. Kronik bir hastalık olan fibromiyalji, beslenme şeklinden son derece etkilenen bir rahatsızlıktır. Vücutta stres faktörünün yüksek olmasından kaynaklı görülme sıklığı veya açığa çıkarttığı semptomların gücü artabilir. Bu noktada vücuttaki oksidatif stresi azaltacak ve kişilerin kendilerini daha sağlıklı hissedeceği besinler tüketilmesine özen gösterilmesi gerekir. Kaslarda ve kemiklerde ağrı hissinin oluşmasına bağlı olarak antienflamatuvar besinlerden de yararlanılması gerekir. Tüm bunlar göz önüne alındığında belirli besin gruplarının beslenmeye eklenmesi ve belirli grupların ise çıkarılması gerekir. Bu noktada ise fibromiyalji diyeti gündeme gelir. 

Fibromiyalji Hastaları Hangi Besinleri Tüketmelidir?

Fibromiyalji semptomlarını azaltacak çeşitli besinler bulunur. Bu besinlerin günlük beslenmeye eklenmesiyle fibromiyalji ataklarının azaldığı görülür. Temelinde sağlıklı beslenmeye dayanan fibromiyalji diyeti hayatın her alanında sürdürülebilir. Fibromiyalji diyeti kapsamında düşük karbonhidrat ile beslenilmesi önerilir. Tüketilen karbonhidratların kompleks karbonhidratlar olmasına özen gösterilmelidir. Yulaf, kuru baklagiller, tahıllar, tatlı patates ve karbonhidrattan zengin sebzeler sağlıklı karbonhidrat kaynağı olarak düşünülebilir.

Antienflamatuvar etkisinden kaynaklı olarak taze sebze ve meyvelere günlük beslenmede mutlaka yer verilmelidir. Sağlıklı yağ kaynakları olan kuruyemişler de beslenmeye eklenmelidir. Kronik enflamasyonun önlenmesine sağlayacak bu besinler fibromiyalji semptomlarının azalması üzerinde etkilidir. Antienflamatuvar etkisi yüksek olan besinler her besin grubu kapsamında farklılık gösterir. Aşağıda yer alan besinlerin fibromiyalji diyetine mutlaka eklenmesi önerilir.

• Protein kaynağı olarak; somon, yumurta, derisiz tavuk ve yoğurt tüketimine özen gösterilmelidir.
• Meyveler arasında; muz, elma, portakal, üzüm, çilek, yaban mersini, böğürtlen, domates ve avokado özellikle tercih edilebilir.
• Sebzelerde; ıspanak, kabak, lahana, brokoli, karnabahar, salatalık ve havuç ön plana çıkar.
• Karbonhidrat kaynağı olarak; tatlı patates, kahverengi pirinç ve bal günlük beslenmeye eklenebilir.
• Yağlar arasında zeytinyağı ve Hindistan cevizi yağı önerilir.
• Yağlı tohumlar arasında bulunan; badem fındık ve cevize de beslenmede yer verilmelidir.
• Antienflamatuvar etki gösteren belirli baharatlar bulunur. Zerdeçal, zencefil, tarçın ve biberiye fibromiyalji diyetinde önerilen baharatlar arasındadır.
• Fibromiyaljisi olan kişilerin genellikle vejetaryen diyet uygulaması önerilir. Kırmızı et tüketiminin çok yoğun olması semptomlar üzerinde arttırıcı etkiye sahip olabilir. Tamamı ile hayattan çıkarılmasa bile kırmızı et tüketiminin sınırlandırılması önerilir.

Fibromiyalji Hastaları İçin Hangi Besinler Zararlıdır?

Fibromiyalji diyetinin temeli sağlıklı beslenmeye dayandığından sağlıksız olarak düşünülen yiyecekler beslenmeden çıkarılmalıdır. Yüksek rafine şeker, trans yağ veya katkı maddesi içeren paketli yiyecekler vücuttaki enflamasyon seviyesini arttırabilir. Bu durum fibromiyalji semptomlarının artmasına neden olabilir. Aşağıda yer alan besinlerin beslenmeden çıkarılması ile fibromiyalji semptomları azaltılabilir.

• Şekerli içecekler
• Alkol
• Cips, kek, kurabiye veya dondurma gibi yüksek şeker içeren hazır gıdalar
• Fast food
• Kahve, çikolata ve çay gibi yüksek miktarda kafein içeren besinler
• Kırmızı et ve işlenmiş et ürünleri
• İşlenmiş gıdalar
• Bağırsak hassasiyeti bulunan kişiler için çiğ soğan ve sarımsak